TY - JOUR ID - 109292 TI - تبیین اثرات توسعه‌ای سدهای بزرگ بر پایداری بوم نظام‌های کشاورزی (مورد مطالعه: سد سهند هشترود استان آذربایجان شرقی) JO - پژوهش های محیط زیست JA - EIAP LA - fa SN - 2008-9597 AU - ویسی, هادی AU - نوری نجفی, فرهاد AU - خوشبخت, کوروس AU - میرزایی تالار پشتی, رضا AD - دانشگاه شهید بهشتی Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 10 IS - 20 SP - 299 EP - 312 KW - پایداری KW - بوم ‌نظام‌های کشاورزی KW - سد سهند KW - مدیریت زیست بومی KW - ارزیابی اثر DO - N2 - این تحقیق برای تبیین اثرات احداث سهند بر پایداری بوم نظام‌های کشاورزی از سوی کشاورزان در هشترود آذربایجان شرقی انجام شد. در این تحقیق برای تبیین اثرات بر بوم نظام‌های کشاورزی از مدل مدیریت زیست بومی استفاده شد. در این رابطه احداث سد سهند به عنوان یک عامل محرک در نظر گرفته شد و اثرات آن بر ویژگی‌ها و مولفه‌ها و کارکردهای بوم‌نظام‌های کشاورزی و همچنین رفاه و معیشت روستایی تبیین شد. در این تحقیق جمعا 112 نفر به عنوان نمونه از بین کشاورزان ساکن در پایین دست و بالادست سد سهند برای تعیین عوامل اثر استفاده شد و با استفاده از روش تحلیل عاملی چند عامل شامل حفاظت از منابع آب و خاک، بهره‌وری کشاورزی، ارتقای معیشت و رفاه اجتماعی، ارتقای سرمایه فرهنگی و بهبود کیفیت زندگی، توسعه اشتغال و گردشگری و همچنین تغییرات کالبدی تبیین شدند. بر اساس مدل مدیریت زیست بومی این گونه نتیجه‌گیری شد که احداث سد سهند توانسته است از طریق تقویت پتانسیل اکولوژیکی بوم ‌نظام‌های پیرامون به کشاورزی و معیشت و رفاه ساکنان حوضه آبی رونق ببخشد هر چند به علت بی‌توجهی به پیوستگی حوضه آب و بوم‌نظام کشاورزی به عنوان یک چشم‌انداز، سبب برخی مشکلات در بعد برابری و عدالت به ویژه برای ساکنان بالا دست سد شده است. بر این اساس پیشنهادهایی به منظور ظرفیت‌سازی انسانی و قانونی برای استقرار مدیریت زیست بومی با تاکید اجرای برنامه پرداخت برای خدمات زیست بومی به ویژه تجارت کیفیت و کمیت آب ارایه شد. UR - https://www.iraneiap.ir/article_109292.html L1 - https://www.iraneiap.ir/article_109292_74bd4c87f6b782a3689d35dd5da7aac2.pdf ER -