انجمن ارزیابی محیط زیست ایرانپژوهش های محیط زیست2008-95971220110201Estimating the Value of Conservation Function of
Soil Nutrient in Forest Ecosystemsبرآورد ارزش کارکرد حفاظت از مواد مغذی خاک در اکوسیستمهای جنگلی31213061FAنغمه مبرقعی٭ استادیار پژوهشکده علوممحیطی دانشگاه شهید بهشتی0000-0002-2922-3078Journal Article20160208Considering the very long process of soil formation and its key role as one of the most important agricultural inputs, its protection is very crucial. One of the most important services and functions of forest ecosystems is preventing the soil erosion and increasing the holding capacity of its nutrients. This function is very important especially in high slopes and mountain areas. Because the soil erosion control services, as well as, many other forest ecosystem services, have no market to determine their value, recent years, some new methods has been developed to estimate these values. In this paper the value of soil conservation function have been estimated in a part of the Caspian forests of Iran. Significant point in this valuation is the spatial estimation of the value in each watershed. Initially the current status of erosion and sedimentation were evaluated in natural condition using the MPSIC model. Then, two scenarios have been developed, if convert natural forest to destructed forest or convert it to the eroded pasture. I in every scenario the status of erosion and sedimentation and their change in comparison to natural condition were evaluated. The value of forest ecosystems in the maintenance of soil nutrients in each scenario has been estimated by using replacement cost method. Finally, the map of soil nutrient conservation value for each basin was prepared by using geographic information system. Results show the average soil conservation value per hectare of the study area in scenario one (conversion of natural forest to destructed forest) is IRR 34 Thousand ($ 34) and in scenario two (natural forest conversion to eroded pasture) is IRR 252 Thousand ($ 25), which represents key role of forest ecosystems in controlling soil erosion. According to some factors such as soil type, slope and therate of erosion rate, the value differ from minimum IRR 212/72 to maximum IRR 401/84 Thousand per hectare, under the fivdifferent catchment basin area. This difference shows the strong relationship between structure and function of ecosystem. Also the spatial valuation can provide more accurate information for managers and planners to protect the natural resources and to develop more precise programs for the area.
<strong> </strong>با توجه به فرایند بسیار طولانی تشکیل خاک و نقش کلیدی آن به عنوان یکی از مهمترین نهادههای کشاورزی، لزوم حفاظت از آن اجتنابناپذیر است. یکی از مهمترین خدمات و کارکردهای اکوسیستم جنگلی، ممانعت از فرسایش خاک و افزایش قدرت نگهداشت مواد مغذی در آن است که این موضوع بخصوص در مناطق پر شیب و کوهستانی از اهمیت ویژهای برخوردار است. از آنجا که خدمت کنترل فرسایش خاک نیز همانند بسیاری از دیگر خدمات این اکوسیستم، فاقد بازاری برای تعیین ارزش آنهاست، در سالهای اخیر روشهای جدیدی به منظور برآورد این ارزش ابداع شده است. در مقاله حاضر ارزش عملکرد حفاظت از خاک در بخشی از جنگلهای خزری برآورد شده است. نکته قابل ملاحظه در این برآورد مکاندار بودن ارزشگذاری استکه امکان مقایسه ارزش در حوضههای مختلف آبخیز را فراهم میسازد. بدین منظور ابتدا میزان فرسایش و رسوب در منطقه مورد مطالعه با استفاده از مدل پسیاک اصلاح شده (MPSIC) در هر یک از زیرحوضهها در وضعیت موجود بررسی شد و در ادامه با تدوین دو سناریو مبنی بر تبدیل جنگل طبیعی به جنگل تخریب یافته و مرتع فرسایش یافته، تغییرات در میزان فرسایش و رسوب مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه با انجام نمونهبرداری از خاک و تجزیه آزمایشگاهی، تغییرات روی داده در میزان مواد مغذی خاک در هر وضعیت محاسبه شد و با استفاده از نتایج حاصل از تجزیه خاک و استفاده از روش هزینه جایگزین، ارزش اکوسیستم جنگلی در نگهداری از مواد مغذی خاک در هر یک از سناریوها به تفکیک زیرحوضهها برآورد شد. در پایان با استفاده از اطلاعات به دست آمده، نقشه ارزش خدمت اکوسیستمی نگهداشت مواد مغذی خاک، با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی بر حسب زیرحوضهها در منطقه مورد مطالعه تهیه شد. محاسبه ارزش حفاظت از مواد مغذی خاک مبین ارزش میانگینی معادل 252 هزار ریال در هکتار برای این خدمت اکوسیستمی در منطقه مطالعاتی است. ارزش این عملکرد با توجه به عواملی چون نوع خاک، میزان فرسایش و شیب حوضه در پنج زیرحوضه منطقه مطالعاتی متفاوت بوده و از حداقل 72/212 تا حد اکثر 84/401 هزار ریال در هکتار تغییر میکند. تفاوت فاحش میان میزان فرسایش در وضعیت طبیعی نسبت به هر یک از سناریوها حاکی از نقش کلیدی جنگل در کنترل فرسایش خاک است. همچنین تفاوت آشکار میان برآوردهای مربوط به زیرحوضههای مختلف، حاکی از رابطه مؤثر میان ساختار و عملکرد اکوسیستم است. ارزشگذاری مکاندار این خدمت اکوسیستمی میتواند اطلاعات دقیقتری را در اختیار مدیران و برنامهریزان به منظور حفاظت از منابع طبیعی قرار دهد و منجر به تدوین برنامههایی دقیقتر در این زمینه شود.
<strong> </strong>
<strong> </strong>https://www.iraneiap.ir/article_13061_d455faf0f2eee22939e6f5436a6d0bb5.pdfانجمن ارزیابی محیط زیست ایرانپژوهش های محیط زیست2008-95971220110201Developing of a Specific Model for Ecological Capability Evaluation for Strategic Forest Planning in Kheyrud Forestتهیه مدل ویژه ارزیابی توان اکولوژیک برای برنامهریزی راهبردی در جنگل خیرود131813062FAرحیم ملک نیا٭عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه لرستانجهانگیر فقهیدانشیار گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهرانمجید مخدوماستادان گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهرانمحمود زبیریاستادان گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهرانمحمدرضا مروی مهاجر5 استادان گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهرانJournal Article20160208Forest planning is accomplished by a decision-making process that is spatially and temporally hierarchical. Main decisions at the strategic and landscape levels are about the determination of forest functions and forest classification for these purposes. This could be archived by ecological evaluation. Developing of specific model for ecological capability evaluation is a important tool for this goal. In this study a specific model for ecological capability was developed. Ecological parameters consisting of physical and biological parameters were studied. Then produced data were digitized. Model was run for three classes of commercial forests and a class of conservation and protected forest. Results showed that 3842 ha (47%) of studied forest classified as conservation and protected forestبرنامهریزی جنگل طی فرایند سلسله مراتبی زمانی و مکانی صورت میگیرد. تعیین کارکردهای جنگل و طبقهبندی اراضی جنگلی برای این کارکردها مهمترین فعالیت در برنامهریزی بلند مدت در سطح سیمای سرزمین است. این موضوع باید با مطالعه خصوصیات رویشگاه و ارزیابی توان اکولوژیک صورت گیرد. تهیه مدل ارزیابی ویژه، ابزار مهم برای رسیدن به این هدف است. در این تحقیق یک مدل ارزیابی ویژه برای جنگل خیرود تهیه شد. پس از مطالعه، شناسایی و نقشهسازی عوامل اکولوژیکی (فیزیکی و زیستی)، مدل برای سه طبقه تولید چوب و یک طبقه حفاظت- حمایت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی اجرا و توان اکولوژیک جنگل برای این طبقات ارزیابی شد. نتایج نشان داد که از کل مساحت منطقه، 47% حفاظتی- حمایتی است. 1980 هکتار (24%) از سطح جنگل برای طبقه تولید چوب طبقه یک، 751 (9%) برای طبقه دو و 1693 هکتار (20%) برای طبقه سه تولید چوب دارای توان هستندhttps://www.iraneiap.ir/article_13062_a530bc3fc7bfb86b0e0f73c73dda7bc4.pdfانجمن ارزیابی محیط زیست ایرانپژوهش های محیط زیست2008-95971220110201Evaluation of ecotourism in the forests surrounding Zaribar wetland using Geographic information system (GIS)ارزیابی اکوتوریسم در جنگلهای اطراف تالاب زریبار با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)193013063FAمجید مخدوماستاد دانشکده منابعطبیعی دانشگاه تهرانجهانگیر فقهیدانشیار دانشکده منابعطبیعی دانشگاه تهرانمرتضی شریفیعضو شورای عالی جنگل و مدرس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهرانJournal Article20160208The most valuable wetland ecosystem in Kurdistan province is Zaribar Lake in the west of Iran near Marivan city. It is surrounded by forest in north of Zagros that belong to Irano-Anatolian Hotspot in the world. These forests are valuable for conservation of water and soil, prevention from soil erosion, preparing suitable weather condition and Ecotourism, because of attractive places such as Zaribar Lake and Bashmagh border (border of Iran and Iraq). The purpose of this study is evaluatingforest surrounding Zaribar Wetland for ecotourism. In this study, 151 micro ecosystems identified and evaluated for ecotourism besed on specific model that made for this study. After evaluating ecological capability, socio economic resources such as present land use, income from land use, infrastructure, rate of unemployment, transmittal of live stock etc, final map of ecotourism capability prepared. At the end from total area of the study area (8236.5ha) 10.84% capable is for Intensive recreation class2, Intensive recreation class3 with 12.32%, extensive recreation class1 with 10.56% and 0.81% for Extensive recreation class2.بارزترین و ارزشمندترین اکوسیستم تالابی در استان کردستان دریاچه زریبار است که در نزدیکی شهرستان مریوان قرار داشته و با بخشی از جنگلهای زاگرس شمالی که متعلق به هات اسپات جهانی ایران و آناتولی است احاطه شده است. هدف اصلی انجام این پژوهش ارزیابی توان جنگلهای اطراف تالاب زریبار برای کاربری اکوتوریسم بهمنظور تعدیل فشار تفرجی در اکوسیستم شکننده تالاب و هدایت بخشی از این فشار به سمت جنگل است. در این بررسی پس از شناسایی منابع اکولوژیکی (پایدار و ناپایدار) تجزیهوتحلیل و جمعبندی منابع صورت گرفت. با مبنا قرار دادن اصول دستی نقشهسازی یگانهای محیطزیستی و استفاده از روش سیستمی رایج در ایران در محیط نرمافزار (ArcGIS9.2) لایههای اطلاعاتی با هم تلفیق شدند و در نهایت151 یگان محیطزیستی تفکیک و نقشهسازی شد. سپس با استفاده از مدلهای ویژه طراحی شده برای اکوتوریسم جنگلهای منطقه، ارزیابی توان اکولوژیکی برای اکوتوریسم متمرکز با سه طبقه توان و اکوتوریسم گسترده با دو طبقه توان در منطقه انجام شد. در مرحله بعد با شناسایی منابع اجتماعی- اقتصادی و تجزیهوتحلیل این دادهها، نقشهسازی و طبقهبندی شاخصهای مهمی چون کاربری فعلی اراضی، درآمد حاصل از کاربریها، ساختارهای زیربنایی، نرخ بیکاری و پراکنش دام انجام گرفت و نیازهای اجتماعی- اقتصادی دو دهستان موجود در محدوده مطالعاتی بررسی و بهمنظور اتخاذ تصمیم نهایی با توان اکولوژیکی منطقه تلفیق شد. در نتیجه از کل مساحت منطقه (50/8236 هکتار) 84/10 درصد به تفرج متمرکز طبقه 2 (69/892 هکتار)، 32/12 درصد به تفرج متمرکز طبقه 3 (01/1015 هکتار)، 56/10 درصد به تفرج گسترده طبقه 1 (64/869 هکتار) و 81/0 درصد برای تفرج گسترده طبقه 2 (57/66 هکتار) تعلق گرفت.https://www.iraneiap.ir/article_13063_a6253743f9a12fde8c88dab26f14ff50.pdfانجمن ارزیابی محیط زیست ایرانپژوهش های محیط زیست2008-95971220110201Application of fuzzy ELECTRE TRI method for
determination of environmental impact significance of
water resource development projects
(the case of Ardebil Dam, Drainage and Irrigation Network Project)بررسی کاربرد مدل دستهبندی چند معیاره Electre- TRI در تعیین اهمیت آثار محیطزیستی (مطالعه موردی: ارزیابی آثار محیطزیستی طرح سد و شبکه آبیاری- زهکشی اردبیل)314213064FAبهناز خدابخشی٭دانشجوی کارشناسی ارشد برنامهریزی و مدیریت محیطزیست دانشگاه تهرانحمیدرضا جعفریدانشیار دانشکده محیطزیست دانشگاه تهرانJournal Article20100628The large scale water resource development projects have in many cases recognized as the sources of diversified complex environmental impacts. Proper assessment of these impacts requires devising novel approaches to deal with the multiple aspects of the impacts per se, as well as to apply rather quantitative techniques to make more reliable and less uncertain synthesis of the overall consequences of the project activities on both the integrity and health of the surrounding environment. Analysis of the significance of the environmental impacts is a multiple criteria decision making problem and makes the core of the conventional environmental impact assessment methods. However, these conventional measures of significance analyses are proved to be inadequate for dealing with imprecise, vague and uncertain nature of the linguistic assessments of the ecological, social and cultural impacts.
A new numerical method called the fuzzy outranking sorting technique for ELECTRE TRI (ELimination Et Choix Traduisant la REalite) is proposed and applied in this research for the purpose of environmental impact significance assessment of the Ardebil Dam, Drainage and Irrigation Development Project in Northwestern Iran. The basic idea behind the research was to develop a methodological framework in order to assist the environmental impact analysts in reducing, as much as possible, the intrinsic imprecise and uncertain traits of the multi-expert judgment based methods currently used in the analysis of environmental impacts of the projects. Compared to the compensatory MCDM techniques, ELECTRE TRI provides the advantage of using a fuzzy approach in the analysis of the vague and poorly determined set of judgment data and helps in more credible assignment of values to a set of predefined categories with respect to a set of impact criteria. Results of the Fuzzy ELECTRE TRI based analyses are compared with a conventional method, which has used for the environmental impact assessment of the same project. It is argued that due to its multiple criteria and fuzzy characteristics, the ELECTRE TRI method is capable of producing more reliable inputs for the decision making process compared to the conventional additive techniquesتعیین میزان اهمیت آثار محیطزیستی یکی از مهمترین دغدغههای فرآیند ارزیابی آثار محیطزیستی<sup>(1)</sup> در طرحها و پروژههاست که بیشتر به ماهیت چند معیاره بودن این مسئله وابستگی دارد. در واقع اهمیت اثر محیطزیستی تنها مبتنی بر شدت آن اثر نیست و لازم است معیارهای دیگری نیز در تعریف اهمیت اثر لحاظ شدند. در این تحقیق برای نخستین بار در فرایند ارزیابی آثار محیطزیستی (EIA) در ایران، امکانسنجی کاربرد مدل TRI- ELECTRE بهعنوان یکی از معتبرترین تکنیکهای تصمیمگیری چند معیاره در تعیین اهمیت آثار محیطزیستی، مورد بررسی قرار گرفته و نتایج حاصل از کاربرد این مدل، با نتایج ارزیابی طرح سد و شبکه آبیاری- زهکشی اردبیل که به یکی از روشهای معمول ارزیابی صورت پذیرفته، مقایسه شده است. در این تحقیق برای تعیین معیارهای برآورد اهمیت اثر، بررسی جامعی نیز در مراجع ملی و بینالمللی بهعمل آمده است.
از جمله ورودیهای مدل دستهبندی ELECTRE-TRI، علاوه بر ارزش کمّی معیارهای اثر محیطزیستی، وزن معیارهاست که با توجه به عدم وجود روش شناسی مدون جهت تعیین وزن معیارها در روشهای موجود ارزیابی آثار محیطزیستی در ایران، در این تحقیق، از روش تلفیقی برای برآورد وزن معیارها استفاده شده است. به این ترتیبکه وزن معیارها براساس مراجع بینالمللی یا قضاوت کارشناسی با وزن بدست آمده معیارها از روش آنتروپی، تلفیق شده و نتیجه بهمنزله وزن نهایی معیار، وارد مدل شده است.
نتایج حاصل از کاربرد مدل دستهبندی ELECTRE-TRI برای تعیین اهمیت آثار محیطزیستی فعالیتهای طرح سد و شبکه آبیاری- زهکشی اردبیل و مقایسه آن با روش رایج استفاده شده در این طرح گامی بهمنظور معرفی روشهای جدید ارزیابی آثار محیطزیستی در سطح جهانی و امکانسنجی کاربرد آن در فرایند EIA در ایران است و نگارندگان امید آن دارند که این تحقیق راهگشای انجام تحقیقات بیشتر در خصوص روششناسیهای موجود ارزیابی آثار محیطزیستی در سطح جهانی و ارتقای روشهای موجود در کشور شود.https://www.iraneiap.ir/article_13064_0161c11a5cd2c93d9979b1c933df696e.pdfانجمن ارزیابی محیط زیست ایرانپژوهش های محیط زیست2008-95971220110201Urban Ecological Network of Tabriz City
And Proposed Solutions for Preservation and Developmentشبکه اکولوژیکی شهر تبریز و راهکارهای پیشنهادی برای حفظ و توسعه آن435213065FAعلیرضا میکاییلی٭دانشیار گروه محیطزیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمژگان صادقی بنیسکارشناس ارشد مهندسی طراحی محیط از دانشگاه تهران، وزارت مسکن و شهرسازیJournal Article20160208Nowadays, the changes emerged from human activities in a dynamic environment and the predominance of the man on landscape has caused a fragmented natural environment. It has led to improving and a shift from concentration on ecological concept of isolation to the linkages and from site conservation to an ecological conservation network. Therefore, the new concept of landscape ecology with combination of science and emphasizes on spatial patterns has been entered into environmental planning and designing.
Hence, a concept such as designing urban ecological network has received more attention by the environmental scientists. The present study was conducted to study the urban ecological network of Tabriz city. At the first stage, the present status of the urban ecological network of Tabriz was investigated by Mosaic model. As a result, natural and artificial ecological layers were identified. Then, the layers were analyzed by network analysis technique. This helped us to determine the network structure and enhance it at city scaleامروزه افزایش فعالیتهای انسانی، باعث بروز اختلالهای ساختاری، از جمله تکه تکه شدن سرزمین و اراضی طبیعی شده است. بهدنبال آن استفاده از مفاهیم اکولوژی در مقیاس سرزمین برای اعمال سیاستهای کاربری اراضی و طراحی، از انزوا به اتصال و از حفاظت سایت به حفاظت شبکههای اکولوژیک توسعه و ارتقا یافته است. بدین ترتیب مفهوم نوپای اکولوژی منظر با در هم آمیختن علوم اکولوژی با الگوهای فضایی چارچوب طراحی و اجرای برنامهریزی محیطی شد و مفاهیمی همچون طراحی شبکه اکولوژیکی شهرها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت.
در مطالعه حاضر، شبکه اکولوژیک شهر تبریز در مقیاس شهری بررسی شده است. در این راستا ابتدا شناخت وضع موجود شبکه اکولوژیکی شهر تبریز بر اساس مدل موزاییکی صورت گرفته و بدین ترتیب لایههای اکولوژیکی طبیعی و مصنوع آن مورد تجزیه و تحلیل واقع شد. سپس تحلیل شبکه با رویهمگذاری این لایهها صورت گرفته و در نهایت به درک و تعیین ساختار شبکه و ارائه راهکارهای ارتقای آن در مقیاس شهری انجامید.
https://www.iraneiap.ir/article_13065_b3250bf5062c68935f86511b5d146c81.pdfانجمن ارزیابی محیط زیست ایرانپژوهش های محیط زیست2008-95971220110201Socio- economic and environmental impact of the resident area inforce to move due to dams constraction:
case study dam,s Gotvand olia on the river of karoonآثار اقتصادی- اجتماعی و محیط زیستی سکونتگاههای مشمول جابهجایی ناشی از ایجاد سدها (مطالعه موردی سد گتوند علیا، رودخانه کارون)536613066FAعلیرضا رحمتی٭دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقاتاصغر نظریاناستاد گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقاتJournal Article20160208During the past 50 years, due to dam construction, many rivers globally have been changed and diverted river basins. Some 40-80 million people were forced to move from their dwelling places. This had many serious socio-economic, cultural and environment impacts. Iran has also in the area of the large dams particularly for many of the people residing in the nearby reservoirs, socio-economic impact have been to a large extent. The present study will review the impact of the Gotvand Olia (upper Gotvand) on the river of Karoon.
In this relation geographical,environmental,economic and socio charactristics, the coefficient and review of the variables will be also analyzed and the results presented. Furthermore, in order to strategize using the SWOT grid and with various socio-economic and cultural variations will be qualitatively and quantitatively analyzed.
در 50 سال اخیر ایجاد سدها، بسیاری از رودخانهها را حتی در مقیاس جهانی در معرض انحراف و تغییر شکل قرار داده است و در همین ارتباط، در سطح کشورهای جهان، حدود 40 تا80 میلیون نفر به واسطه احداث مخازن سدها از محل زندگی خود جابهجا و به محلهای دیگر انتقال یافتهاند و این موضوع پیامدهای وسیع اجتماعی، اقتصادی،فرهنگی و محیطزیستی زیادی را در پی داشته است.ایران نیز بهدلیل ایجاد سدهای بزرگ از اینگونه تبعات مستثنی نبوده و در اکثر سدهایی که در ایران ایجاد شده، یا در دست ایجاد است با جابهجایی و اسکان مجدد سکونتگاههای پشت مخزن سد و تبعات اجتماعی- اقتصادی آن مواجه بوده است. تحقیق حاضر این مسائل را با مطالعه سد گتوند علیا بر روی رودخانه کارون مورد آزمون قرار داده است.
در این ارتباط ویژگیهای جغرافیای،اقتصادی و اجتماعی سکونتگاههایی که در پشت مخزن سد گتوند علیا قرار داشتند،با استفاده از روشهای آماری تجزیه و تحلیل شده و برای تعیین راهبردهای اسکان مجدد با استفاده از مدل سوآت تمایلات و گرایشهای کمی و کیفی افراد و خانوارهای ساکن مورد بررسی قرار گرفته است.
<strong> </strong>https://www.iraneiap.ir/article_13066_d16efc1701048068cc5a573566976c68.pdfانجمن ارزیابی محیط زیست ایرانپژوهش های محیط زیست2008-95971220110201The analysis and Zoning of Environmental Hazzard in
Slopes of Hamedan cityبررسی و ممیزی مخاطرات محیطی دامنههای مشرف به شهر همدان677713067FAعلیرضا ایلدرمیاستادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه ملایرمیرمهرداد میرسنجری٭استادیار گروه محیط زیست دانشگاه ملایرJournal Article20160208Earth movement is one of natural hazards which affects sustainability of our environment. In this research, on slopes facing Hamedan city (W. Iran), the hazards of natural movements have been studied by Brunsden (1994) methods, using GIS (Arc GIS 9) in scale of 1:25000. The hazard been classified in 3 groups of A, B and C. The results indicate that 64% of slopes facing Hamedan city is unstable to relatively unstable, which this hazard should be considered in development planning of the city.
<strong> </strong>
<strong> </strong>محیط های طبیعی همواره دستخوش یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی، یعنی حرکات تودهای بوده که باعث ناپایداری میشود. شناسایی مناطق ناپایدار و ممیزی آنها بهمنظور تشخیص و تعیین خطر عوامل محیطی یکی از موضوعات مهم در زمینه عمران مناطق کوهستانی محسوب میشود. در این بررسی، دامنه شمالی الوند مشرف به شهر همدان و مناطق اطراف آن به وسعت 8/698 کیلومتر مربع به منظور تحلیل فرایندهای دامنهای همچون ریزش، لغزش و جریان مواد براساس وضعیت ساختاری و ژئومرفولوژی، با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش برانسدن (1994) تعیین حدود شده است.
ابتدا نقشههای عامل در مقیاس 1:25000 با استفاده از نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (ArcGis9) تهیه و سپس با تلفیق آنها با یکدیگر، منطقه به سه کلاس A،B و C، به ترتیب لغزشهای عمیق، ریزشها و جریان واریزهای و سنگی طبقهبندی شد. وجود واریزههای فراوان، لغزشهای سطحی و جریانی همچون سولیفلکسیون و ریزش بلوکهای سنگی از دیوارههای پرشیب دامنههای سنگی، ... از جمله شواهد و آثار مخاطرات محیطی مهم برای شهر همدان در منطقه است که بزرگترین مانع برای عمران و توسعه جهانگردی بهشمار میآید. بررسیها نشان میدهد که عواملی چون ساختار زمینشناسی، وضعیت لیتولوژی، شیب، توپوگرافی، پوشش گیاهی، جریانهای سطحی، تعداد و تراکم گسلها، ترانشهها، خاکریزی و بارگذاری، مورفولوژی دامنهها از مهمترین علل ناپایداری دامنهها در منطقهاند.
نقشههای حاصل از پهنهبندی کلاس A،B و C نشان میدهد که بیشترین قسمت ناپایدار منطقه مربوط به لیتولوژی سنگهای گرانیتی مشرف به شهر همدان بوده، درحالیکه منطقه نسبتاً پایدار را بیشتر قسمتهای میانی منطقه مورد بررسی با لیتولوژی سنگهای هورنفلس و شیست شامل میشود. و دو قسمت 64% از وسعت منطقه را به خود اختصاص دادهاند. ارقام فوق دقت و تأمل برنامهریزان را، بهویژه به علت عمران منطقه و توسعه صنعت جهانگردی، احداث جاده، هتل، تله کابین و ... را بیش از پیش میطلبد.
<strong> </strong>https://www.iraneiap.ir/article_13067_49a47acb5a3af2f0efa2cbff3fd91897.pdf