1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع‌طبیعی، دانشگاه تهران
2دانشیاردانشکده منابع‌طبیعی، دانشگاه تهران
3استاد دانشکده منابع‌طبیعی، دانشگاه تهران
چکیده
فضای سبز در شهرها و به‌ویژه در شهر‌های بزرگ و صنعتی، دارای عملکرد‌های مختلفی می‌باشد. فضای سبز از یک‌سو موجب بهبود وضعیت محیط‌زیست شهرها شده، از سوی دیگر شرایط مناسبی را برای گذران اوقات فراغت شهروندان برحسب توزیع و پراکنش آن در سطح شهر مهیا می‌کند. در این پژوهش، به‌منظور مطالعه نحوه ترکیب و توزیع مکانی پارک‌های شهر تهران، نقشه پارک‌ها با استفاده از اطلس رقومی بوستان‌های شهر تهران و به کمک نرم‌افزارهای ArcMap و IDRISI تهیه شد. سپس به‌کمک سنجه‌های منتخب سیمای سرزمین شامل (سطح طبقه، تراکم لکه، درصد مساحت از سیمای سرزمین، میانگین سطح لکه، شاخص بزرگ‌ترین لکه، شاخص شکل سیمای سرزمین، میانگین فاصله اقلیدوسی نزدیک‌ترین همسایه، میانگین شاخص شکل لکه) اطلاعاتی در زمینه الگوی مکانی پارک‌های شهر تهران به‌صورت کمی و با استفاده از نرم‌افزار Fragstats حاصل شد و نحوه ترکیب و توزیع فضایی، وسعت و پیوستگی پارک‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. در مجموع، تنها شش درصد از سطح سیمای سرزمین به این نوع کاربری اختصاص یافته که در سه طبقه پارک محله‌ای، ناحیه‌ای و منطقه‌ای مورد مطالعه قرار گرفتند. پارک‌های محله‌ای از الگوی مکانی بهتری نسبت به سایر طبقه‌ها برخوردار بوده و سنجه‌ها نتایج به نسبت مطلوب‌تری را برای این طبقه ارایه دادند. در مقابل نتایج کمی به‌دست آمده از محاسبه سنجه‌ها برای پارک‌های منطقه‌ای، بیان‌گر نامناسب‌ترین وضعیت مکانی این پارک‌ها در میان سه طبقه مورد بررسی در سطح شهر تهران بود.
Green spaces in urban areas, especially in large industrial cities entail different implications. The green space improves the environment of the cities and on the other hand it creates proper conditions for the recreation and leisure of the citizens in terms of distribution of urban green space. In this research, maps of parks was depicted by digital atlas of Tehran parks and by using of ArcMap and IDRISI software, Then by using applying selected landscape metrics including (CA, PD, PLAND, MPS, LPI, LSI, MNN, Shape-MN), and using Fragstats software, a series of quantitative data about spatial pattern of Tehran parks was resulted. Composition, configuration, expanse and continuity of parks were also analyzed. Only six percent of the landscape was assigned by the green space activity studied in three neighborhood, district, and regional parks classes. Neighborhood parks have the best spatial pattern in comparison with other classes and spatial pattern of regional parks were unfavorable in comparison with neighborhood and district parks.
کلیدواژه ها [English]
Landscape metrics, Park, Spatial pattern, Green spaces, Tehran
ابتدای صفحه