ارزیابی کاربری زمین شهری با توجه به خطرات زلزله (نمونه موردی: ناحیه 4، منطقه 20)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین

2 استادیار دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران

3 استادیار دانشکده عمران و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین

چکیده

مطالعات تکنیکی و تاریخی زلزله در ایران نشان می‌دهد که زلزله‌های ویران‌گر به‌ویژه در راستای گسل ری، در موارد بسیاری سبب خرابی‌ها و کشته شدن صدها و گاهی نیز هزاران نفر شده است. مخاطرات زلزله نه‌تنها به دلیل تأثیرپذیری مستقیم شهر نسبت به زلزله احتمالی است، بلکه به‌دلیل رشد جمعیت و توسعه شهری، غیر قابل کاهش می‌باشد. بنابراین، ایمنی سکونتگاه‌ها در نواحی زلزله‌خیز و لزوم ارزیابی عوامل خطرزای محیطی از دیدگاه کاربری زمین، بیش از پیش ضرورت می‌یابد. بسیاری از کلان‌شهرهای دنیا مانند تهران (پایخت ایران) در مناطق با خطرپذیری لرزه‌ای بالا واقع شده‌اند. در این راستا، پژوهش حاضر در پی آن است که با هدف پیش‌گیری و تاب‌آوری در برابر زلزله، به ارزیابی کاربری زمین پرداخته و استراتژی برنامه‌ریزی کاربری زمین در معرض خطر را به‌عنوان رویکرد بلند مدت کاهش آسیب‌پذیری لرزه‌ای و تاب‌آوری در کلان‌شهرها و نمونه موردی (ناحیه 4 منطقه 20 شهرداری تهران نشان دهد. بنابراین، با بررسی، ارزیابی و تحلیل کیفی کاربری‌ها در محدوده مورد مطالعه ناحیه 4 منطقه 20 شهرداری تهران) و با استفاده از نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) براساس اصول و معیارهای برنامه‌ریزی، پیشنهادهایی به‌عنوان رویکرد منسجم شهرهای زلزله‌خیز انجام میشود. نرم‌افزار RADIUS، هم در ارزیابی مخاطرات لرزه‌ای و هم در ارزیابی آسیب‌های آن مورد استفاده قرار گرفت. نتایج این ارزیابی نرم‌افزاری، نقش مؤثری در پیش‌بینی برنامه‌های مدیریتی و شهری در کاهش آسیب‌ها و تلفات دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Urban Land Use Evaluation Based On Earthquake Risks

نویسندگان [English]

  • sanam afaride 1
  • esmaeil salehi 2
  • mehran razaghi 3
چکیده [English]

Many megacities in the world are located in highly seismically active regions, including Tehran, the national capital of IRAN. Technical and historical studies shows that ruinous earthquakes across the REI fault have lead to casualties and critical damages. Therefore the safety of human settlements and environmental risk factor analysis from the view of land use planning is an important issue in such urban prone areas.
This research aimed to find out how land use planning can be applied as long term proactive approach in reducing the seismic vulnerability of seismically challenged cities as Tehran. Hence by the use of RADIUS, software for hazard evaluation and damage assessment, and geographical information system (GIS) ,urban land use in case study (region 20, district 4 of Tehran municipality) was evaluated with regard to earthquake risks and suggestions as cohering approach in seismically challenged magecities were presented. By selecting earthquake scenario, earthquake risks evaluation can be conducted. In this research, parameters of scenarios selected according to geological studies and historical records.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Earthquake
  • land use
  • vulnerability
  • RADIUS software