مدلسازی خطر آتش سوزی با استفاده از آنالیز تصمیم گیری چند معیاره بر مبنای شاخص های ماهواره ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد سنجش از دور دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

2 استادیار دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

3 استادیار دانشگاه امام حسین(ع)

چکیده

آتش سوزی پدیده ای است که خسارت های زیادی بر منابع طبیعی و  جنگلها وارد می کند. برای پیشگیری از این پدیده و کاهش خسارت های احتمالی ناشی از آن باید با استفاده از پارامترهای مؤثر، مناطق با پتانسیل بالای آتش سوزی قبل از وقوع شناسایی شود. در این تحقیق، با استفاده از آنالیز تصمیم گیری چند معیاره، مدل سازی خطر آتش سوزی بر مبنای داده های ماهواره ای برای استان گلستان انجام شده است. پارامترهای استاتیک و دینامیک ابتدا به  کلاسهای مختلف تقسیم و با استفاده از دانش کارشناسی و داده ای وزن کلاس ها تعیین شد. سپس، با استفاده از  وزنهای حاصل نقشه شاخص برای هر پارامتر تهیه شد و از طریق ترکیب این شاخص ها با وزن های حاصل از روش AHP، نقشه خطر استاتیک و دینامیک به دست آمد. از ترکیب این دو نقشه، مناطق با پتانسیل بالای  آتشسوزی مورد شناسایی قرار گرفت. برای ارزیابی مدل ایجاد شده از  ماههای مختلف استفاده شد. بر اساس نتایج  بهدست آمده مدل پیشنهادی برای تیر ماه 1384، 88/27 درصد از منطقه مورد مطالعه را  بهعنوان پرخطر شناسایی کرد که 8/91 درصد از  آتشسوزی ها در این مناطق اتفاق افتاده بود. برای مهر ماه 1384، مدل ایجاد شده 5/17 درصد و برای تیر ماه 1383 نیز 6/30 درصد از منطقه را به عنوان مناطق پرخطر شناسایی کرد که به ترتیب 7/66 و 44/89 درصد از  آتشسوزی ها در این مناطق روی داده است. همچنین، معیار دقت با به کارگیری روش AHP در نقشه خطر استاتیک از 14/2 به 43/2 افزایش یافته است که بیان گر نقش روش AHP در افزایش دقت می باشد. بر اساس نتایج به دست آمده روش آنالیز تصمیم گیری چندمعیاره و همچنین  دادههای ماهواره ای، پتانسیل بالایی در شناسایی نواحی با پتانسیل بالای  آتشسوزی دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Fire Risk Modeling Using Multi- Criteria Decision Making Analysis Based on Satellite Indexes

نویسندگان [English]

  • unes jafare 1
  • ali mohammadzadeh 2
  • ali sarkargar 3
چکیده [English]

Fire is a phenomenon that causes many losses in forests and natural resources. For fire prevention and reduction of its losses, it is necessary to recognize high potential area using affective parameters. In this research fire risk modeling has been done for Golestan province using multi-criteria analysis (MCA). Static and dynamic parameters were divided in different classes and weight of each class was determined using expert and data knowledge. Then index map of each parameter was produced using derived weight and static/dynamic fire risk map through combination of parameters with AHP derived weight. Finally, fire risk is produced through combination of static and dynamic fire risk map. According to the result, the proposed method recognized 27.88 percent of study area as danger region that 91.8 percent of fires occurred in that region in June 2005. The proposed model recognized 17.5 percent for September 2005 and 30.6 percent for June 2004 of study area as danger region which 66.7 and 89.44 percent of fires occurred in those areas, respectively. Also accuracy criterion has been improved through AHP method and has been increased from 2.14 to 2.43. The result shows that MCA and satellite data have more capability in recognition of high potential area for fire occurrence.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fire
  • MCA
  • NDVI
  • LST
  • GVMI
  • Remote Sensing