ارایه راه‌کاری جدید برای مدیریت کیفی رودخانه سفیدرود بر مبنای روش تحلیل همبستگی کانونیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه مهندسی عمران و محیط‌زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر

2 استادیار مهندسی محیط‌زیست، دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران

3 استادیار مهندسی محیط‌زیست، گروه مهندسی عمران و محیط‌ زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه اراک

4 کارشناس ارشد مهندسی محیط‌زیست منابع آب، دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران

چکیده

آلودگی آب‌های سطحی توسط منابع آلاینده فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی، به عنوان یک مشکل فراگیر در سراسر جهان محسوب می‌شود. بنابراین، جهت کاهش آثار منفی منابع آلاینده مذکور، ارایه الگوی مناسب مدیریت کیفیت آب به عنوان اساسی‌ترین گام جهت بهبود وضعیت کیفی سیستم‌های منابع آب است. در این تحقیق، با توجه به این که سفیدرود به عنوان یکی از آلوده‌ترین رودهای کشور بوده و مطالعات انجام شده در این حوضه محدود می‌باشد، اقدام به ارایه چارچوبی مناسب جهت مدیریت کیفی آب این رودخانه بر مبنای روش تحلیل همبستگی کانونیک (CCA) شده است. برای این منظور، اطلاعات به دست آمده از 13 ایستگاه در طول رودخانه از خروجی سد سفیدرود تا محل اتصال آن به دریا، جهت تعیین ارتباط بین پارامترهای آلاینده فیزیکی و شیمیایی در دو دوره تر (اسفندماه) و خشک (شهریور ماه) توسط CCA مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج این تحقیق در حالت کلی، حاکی از ارتباط قوی بین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی در هر دو دوره خشک و تر است. بنابراین می‌توان استنباط نمود که منشای هر دو دسته از پارامترهای آلاینده مذکور در هر دو حالت پرآبی و کم‌آبی رودخانه می‌تواند یکسان باشد. با توجه به این نکته که منشای پارامترهای آلاینده شیمیایی در یک حوضه آبریز بیشتر ناشی از منابع آلاینده انسان‌ساخت می‌باشد، می‌توان نتیجه گرفت که منشای پارامترهای آلاینده فیزیکی نیز با توجه به نتایج CCA مشابه پارامترهای آلاینده شیمیایی است. بنابراین، بر مبنای نتایج به‌دست آمده از این تحقیق، سعی در کاهش منابع آلاینده انسان‌ساخت می‌تواند گامی مهم در پایش و بهبود کیفی این رودخانه مهم کشور باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Offering a Suitable Method for Water Quality Management of the Sefidrood River Based on Canonical Correlation Analysis

نویسندگان [English]

  • ali eskandare 1
  • rohalla noure 2
  • ali rasoule 3
  • mohammadreza vesale 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Surface water pollution by chemical, physical, and biological contaminants all over the world can be considered as an epidemic problem. To decrease the negative impact of these pollution sources, offering a suitable model for water quality management is known as a key step to improve the quality of water resources system. In this study, given that Sefidrood River is one of the most polluted rivers of Iran and studies in this area has been very limited, we provide a framework for managing the river's water quality based on the canonical correlation analysis (CCA). For this purpose, data from 13 stations, located from the next of the Sefidrood Dam to the Caspian Sea, was used by CCA to determine the parameters of the relationship between physical and chemical pollutants in two period of wet (March) and dry (September). In general, our results suggest a strong relation between physical and chemical parameters in both wet and dry seasons. Therefore we can say as a result that the source of the both pollutant parameters in both high-water and low-water can be the same. Due to the fact that the source of chemical pollutant parameters in a basin is often caused by human induced sources, we can conclude that the origin of physical pollutant parameters, according to the CCA results, is the same as chemical pollutant parameters. So based on the results of this study reducing the human induced pollution sources is an important step in monitoring maintenance and quality improvment of this important river.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Canonical correlation analysis
  • Sefidrood
  • Physical parameters
  • Chemical parameters
  • Water Quality Management