1استادیار گروه محیط‌زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
2استادیار گروه محیط‌زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
3کارشناس ارشد علوم محیط‌زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران
چکیده
هدف از انجام این تحقیق ارزیابی ریسک سد رودبار لرستان به‌روش تلفیقی تصمیم‌گیری چندشاخصه و مدل RAM-D است. فهرستی از عوامل ریسک‌های محیط‌زیستی تهیه شد و در قالب پرسشنامه در اختیار کارشناسان حوزه سد و محیط‌زیست قرار گرفت و در نتیجه تعداد 33 عامل ریسک شناسایی شد. نتایج حاصل از پرسشنامه‌ها با روش TOPSIS مورد تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی قرار گرفت و سه ریسک تأثیر بر منظر و گردشگری، دفع ضایعات و تأثیر بر زیستگاه‌ها به‌ترتیب با امتیازهای 739/0، 667/0، 66/0 مهمترین ریسک‌ها در این روش به‌دست آمدند. سپس به‌روش AHP ارزیابی و اولویت‌بندی ریسک‌ها در 6 گروه ریسک براساس شدت و احتمال وقوع با نرم‌افزار Expert Choice صورت گرفت. در مرحله بعد با توجه به‌تفاوت نتایج حاصل از دو روش TOPSIS و AHP به کمک روش‌های ادغام، نتایج حاصل با هم تلفیق شده و در آخر تعداد 10 ریسک برای سد رودبار لرستان در فاز ساختمانی به‌دست آمد. سپس با کمک روش RAM-D این ریسک‌ها ارزیابی شدند و تغییر کاربری اراضی، تأثیر بر زیستگاه‌ها و تأثیر بر آبزیان حوضه سد به ترتیب با امتیازهای 9، 75/6، 5/4 از مهمترین ریسک‌های سد رودبار لرستان در فاز ساختمانی به‌دست آمدند. این ریسک‌ها در اثر از بین بردن گونه‌های بلوط منطقه و تغییر کاربری عمده منطقه و اثر فعالیت‌های فاز ساختمانی ساخت سد بر روی رودخانه رودبار به وجود می‌آیند. مهمترین اقدام اصلاحی برای کاهش ریسک‌های مرحله ساختمانی، جلوگیری از تبدیل اراضی در حوضه آبریز سد است.
Environmental Risk Assessment of Roodbar Dam of Lorestan in Construction Phase Using an Integrated Method of Multi Attribute Decision Making and RAM-D Model
نویسندگان [English]
ali jouze1؛ masoud monavari2؛ hoda khosravani3
چکیده [English]
The current study aims at assessing the risks of Roodbar Dam using Multi Attribute Decision Making and RAM-D Model. First, a list of environmental risks was provided and placed at disposal of experts who are aware in the fields of dam and environment. Consequently, 33 risk factors were identified. The results of the questionnaire were analyzed and prioritized using TOPSIS Method. Based on the noted method, three risks including impact on landscape and tourism, waste disposal and impact on habitats which obtained the scores equal to 0.739, 0.667 and 0.66 respectively were considered the most important risks. Afterwards, by means of AHP Method and Expert choice Software, the risks were assessed and analyzed in the form of 6 risk groups based on the intensity and probability of occurrence. At the next step, considering the varied results between the methods; TOPSIS and AHP, the results were unified using the integrated methods. Finally, 10 risks were determined for Roodbar Dam in construction phase. Then, by means of RAM-D the risks were assessed. Based on the results of the method, land use change, impact on habitats and influence on aquatics with the scores of 9, 6.75 and 4.5 were determined the most signification risks of Roodbar Dam in construction phase. The risks are consequences of the destruction of the forest cover of oak species, the change of the main land use in the area and the activities of the construction phase of dam on Roodbar River. At the end, to mitigate the obtained risks, managerial and corrective measures were recommended.
کلیدواژه ها [English]
Environmental risk assessment, Construction phase, Multi Attribute Decision Making, Roodbar, Lorestan, Risk Assessment Method of Dam (RAM-D)
ابتدای صفحه