1دانشیار گروه محیط‌زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
2دانشجوی کارشناسی ارشد محیط‌زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده
فعالیت‌های انسان، آسیب‌پذیری تالاب‌ها را افزایش داده است. بیشتر تهدیدات تالاب‌ها در طبیعت ریشه آب‌شناختی دارند. تالاب‌ها را می‌توان به روش‌های گوناگونی بر اساس اکولوژی، آب‌شناسی، زمین‌شناسی و نیز اقلیم طبقه‌بندی کرد. آگاهی نسبت به آب‌شناسی تالاب و تأثیر بالقوه هر فعالیت بر روی سطح سفره آب زیرزمینی برای ارزیابی آثار محیط‌زیستی ضروری است. برای ارزیابی آسیب‌پذیری آب‌شناختی تالاب از فعالیت‌های انسانی، طرح طبقه‌بندی مورد نظر قرار گرفته است. در طبقه‌بندی تالاب به روش Gilvear and McInnes ، هر طبقه می‌تواند میزان آسیب‌پذیری آب‌شناختی تالاب‌ها را نشان دهد. در این مقاله، تالاب‌های بین‌المللی ایران به کمک آسیب‌پذیری آب‌شناختی آنها مورد ارزیابی کلی قرار گرفته است. از آنجایی که این طبقه‌بندی برای تالاب‌های داخلی مطرح شده است و در کشور ما تالاب‌های ساحلی/ دریایی نیز وجود دارند، سه طبقه جدید متضمن ورود آب دریا نیز معرفی شد. بدین‌ترتیب، طبقه تغذیه شونده از رودخانه (Rheotrophic) 16 تالاب، طبقه تغذیه شونده از آب زیرزمینی (Minerotrophic) یک تالاب، طبقه تغذیه شونده از همه منابع آب (Omnitrophic) 3 تالاب، طبقه دریایی (Marine) 2 تالاب و طبقات ترکیبی دریایی- رودخانه‌ای Rheotrophic)-(Marine 4 تالاب و رودخانه‌ای- دریایی Marine)-(Rheotrophic 3 تالاب را از مجموعه 24 تالاب بین‌المللی ایران به خود اختصاص داده‌اند. تالاب‌های منحصراً تغذیه شونده از بارش (Ombrotrophic) کمتر متوجه تهدیدها و آلودگی‌ها هستند. تالاب‌های Rheotrophic به تمام فعالیت‌های توسعه‌ای و آلودگی‌های آب به جز استخراج آب زیرزمینی از مناطق اطراف تالاب حساس هستند. تالاب‌های Minerotrophic بیشترین حساسیت را به آلودگی ناشی از باران اسیدی، تغییرات کاربری اراضی، برداشت آب زیرزمینی، تغییر جریان رودخانه و برداشت از آن، معدن‌کاوی و استخراج معدن دارند و تالاب‌های Omnitrophic به تمام فعالیت‌ها و آلودگی‌ها حساس هستند.
A Hydrological Classification of International Wetlands of Iran
نویسندگان [English]
abdolrasool salmanmahine1؛ sima safidiyan2
چکیده [English]
Human activities have increased the vulnerability of wetlands, most of them relate to water extraction and water course alteration. There are various ecological, hydrological, geological and climatologic methods of wetland classification. To protect and assess the environmental impacts on wetlands efficiently, an awareness of the hydrological condition of the wetlands is necessary. We have reviewed a schema of wetland classification based on Gilver and McIness method in this paper which can be used to assess the hydrological vulnerability of wetlands. The schema has been applied to Iranian wetlands of international importance. As there are other categories of wetlands in Iran not covered by the original method, we have amended the schema to suit Iran's condition. We have identified 16 Rheotrophic, 1 Minerotrophic, 3 Omnitrophic, 2 Marine, and 4 Marine-Rheotrophic, and 3 Rheotrophic-Marine classes of wetlands for Iran of which the last three are introduced for the first time in this paper. Ombrotrophic wetlands are less vulnerable, while Rheotrophic wetlands are vulnerable to most of the threats with the exception of the underground water extraction. Minerotrophic wetlands are most vulnerable to acid rain, land use conversion, water extraction, and river course alteration and mining. Omnitrophic wetlands are vulnerable to all sources of threats
ابتدای صفحه