بررسی خشکیدگی درختان حرا در خور بساتین، خلیج نایبند، استان بوشهر با تاکید بر عوامل انسانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی تمام وقت

2 کارشناس فضای سبز عسلویه

3 دانشیار دانشکده منابع طببیعی دانشگاه شهرکرد

4 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر

5 کارشناس ارشد فضای سبز منطقه ویژه انرژی پارس

چکیده

خشکیدگی تدریجی یا ناگهانی درختان حرا در خلیج نایبند مساله‌ای است که در سال‌های اخیر سبب کاهش سطح رویشگاه، تخریب زیستگاه و کم‌رنگ شدن دورنمای توسعه پایدار در منطقه ویژه انرژی عسلویه شده‌ است. در این تحقیق دو خور بساتین و بیدخون به علت دارا بودن سطح بیشتری از درختان حرا و نیز مشاهده موارد خشکیدگی بالا در خور بساتین و موارد خشکیدگی محدود در خور بیدخون، مورد توجه قرار دارند. با نمونه‌برداری از تعداد 21 خط نمونه 100 متری در راستای طولی خور بساتین (به عنوان مورد) و 6 خط نمونه در طول خور بیدخون (به عنوان شاهد) به گونه‌ای که بیشترین تعداد درخت در مسیر آنها قرار گیرد، به روش تحلیل مولفه اصلی و آنالیز واریانس یک طرفه، ویژگی‌های درختان و تفاوت‌های محیطی این دو خور، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که تفاوت معنی‌داری در ویژگی‌‌های کمی و کیفی درختان باقی‌مانده در خور بساتین در مقایسه با خور بیدخون وجود ندارد که این می‌تواند نشان‌دهندة تاثیر عوامل محیطی در خشکیدگی درختان حرا باشد. اختلال در فرایند جذر و مد (میزان آب ورودی به خور بساتین و سرعت تخلیه آن) در نتیجه بسته شدن دهانه خور، نزدیکی به منبع مازوت و جاده‌های دسترسی، تسریع‌ کننده‌ خشکیدگی درختان در این خور بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigation Trees Dieback in Mangrove Forests in Nayband Gulf, Bushehr Province, Iran with Emphasis on Human Effects

نویسنده [English]

  • Ali Jafari 1
1
2
3
4
5
چکیده [English]

Gradual or sudden drying out of gray mangrove (Avicennia marina) forests in Nayband gulf in northern coasts of Persian Gulf is becoming a pandemic problem in recent years, causing reduction in green spaces, habitat destruction and uncertainty in a sustainable outlook in the region. In comparison with Bidkhoon bay, due to man-made barriers installed on the mouth of Basatin bay, the sea flow and tide movement seized. Considering the difference, the current study tried to measure the mechanism and possible qualitative and quantitative weakness in reminded trees and soil/water across both bays. The results showed that there were no differences between the trees diameters and assets, which emphasize the possibility of sudden dieback in gray mangrove trees. In addition, two artificial factors: vicinity to heavy black oil tanks and vicinity to village roads showed significant positive impact on the tree dieback in the mangroves.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mangrove
  • Avicennia marina
  • Nayband gulf
  • Tree dieback

مراجع

امیری، س. ن.؛ سجادی، ژ. و صدوق ونینی س. ح. 1389. کاربرد شاخص‌های گیاهی حاصل از داده‌های ماهواره‌ای IRS در تعیین سطح جنگل‌های حرای نایبند در مجاورت تأسیسات نفتی پارس جنوبی. علوم محیطی 8 (1): 84-69
داوری، ع.؛ خراسانی، ن. و دانه کار، ا. 1391. مقایسه غلظت فلزات سنگین در رسوبات رویشگاه‌های حرا بیدخون، بساتین و مل گنزه. اکولوژی کاربردی 1(2): 15-25.
درویش صفت، ع. ا. 1385. اطلس مناطق حفاظت شده ایران. انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست. 150 صفحه.
سازمان هواشناسی کشور. 1395. اقلیم استان بوشهر. http://www.irimo.ir/far/services/climate/798.
سلیمی، س. 1391. بررسی اهمیت زیستی و عوامل تهدیدکننده جنگل های مانگرو و ارائه تمهیداتی به منظور بهره وری بهینه از آن. اولین همایش ملی توسعه سواحل مکُران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران 30-28 بهمن. چابهار.
صفیاری، ش. 1380.جنگل‌های مانگرو ایران جلد دوم،‌ موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع. تهران.
عرفانی، م.؛ دانه‌کار. ا.؛ نوری غ. و اردکانی، ط. 1389. بررسی عوامل موثر بر تغییرات جهانی وسعت جنگل‌های مانگرو. چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام (ICIWG) زاهدان 25 تا 27 فروردین 1389. 15 صفحه.
عین‌اللهی پیر، ف. 1391. بررسی میزان تجمع فلزات سنگین Ni ،Cu ،CdوZnدر رسوبات و بافت‌های درختان حراAvicennia marinaدر خلیج گواتر، دریای عمان. اقیانوس‌شناسی 3(11): 82-73. 
Allaway, W.G. 2009. Mangrove die-back in Botany Bay. Wetlands (Australia) 2 (1): 2-7.
Balakrishna, P., 1995. Evaluation of intraspecificvariability in Avicennia marina Forsk., using RAPD markers. Current Science, 69(11):926-929.
Bochove, J.W.; Sullivan, E.;  Nakamura, T. & Lavieren, H. 2014. The importance of mangroves to people: a call to action. Cambridge: United Nations Environment Programme (UNEP); World Conservation Monitoring Centre (WCMC). 128 pp.
Bosire, J.O.; Dahdouh-Guebas, F.; Kairo, J.G. & Koedam N. 2003. Colonization of non-planted mangrove species into restored mangrove stands in Gazi Bay, Kenya. Aquatic Botany 76(4):267-279.
Bosire, J.O.; Kairo, J.G.; Kazungu, J.; Koedam, N. & Dahdouh-Guebas F. 2005. Predation on propagules regulates regeneration in a high-density reforested mangrove plantation. Marine Ecology Progress Series 299:149-155.
Burns, K.A.; Stephen, D.G. & Sally, C.L. 1993. How many years until mangrove ecosystems recover from catastrophic oil spills? Marine Pollution Bulletin 26 (5): 239-248.
 Chen, L.; Wang, W.; Zhang, Y. &  Lin, G. 2009. Recent progresses in mangrove conservation, restoration and research in China. Journal of Plant Ecology, 2 (2): 45-54.
Duke, N.C.; Alicia M.B.; Dan K.P.; Chris M.R. & Susan B.N. 2005. Herbicides implicated as the cause of severe mangrove dieback in the Mackay region, NE Australia: consequences for marine plant habitats of the GBR World Heritage Area. Marine Pollution Bulletin 51 (1–4):308-324.
Ellison, A.M. & Farnsworth E.J. 1996. Anthropogenic Disturbance of Caribbean Mangrove Ecosystems: Past Impacts, Present Trends, and Future Predictions. Biotropica 28 (4a): 549-565.
Gilman, E.L.; Ellison, J.; Duke, N.C. & Field, C. 2008. Threats to mangroves from climate change and adaptation options. Aquatic Botany, 89(2): 237–250.
Giri, C.; Zhu, Z.; Tieszen, L.L.; Singh, A.; Gillette, S. & Kelmelis, J.A. 2008. Mangrove forest distributions and dynamics (1975–2005) of the tsunami-affected region of Asia. Journal of Biogeography, 35:519–528.
 Haque, M.Z.;  Hasan Reza, M.I.; Rahim, S.A. &  Mokhtar M.B., 2015. Behavioral Change Due to Climate Change Effects Accelerate Tiger Human Conflicts: A Study on Sundarbans Mangrove Forests, Bangladesh. International Journal of Conservation Science, 6(4): 669-684.
Hein, L. 2002. Toward improved environmental and social management of Indian shrimp farming. Environmental Management, 29:349–359.
Hossain, M.S.; Uddin, M.J. & Fakhruddin, A.N.M. 2013. Impacts of shrimp farming on the coastal environment of Bangladesh and approach for management. Reviews in Environmental Science and Biotechnology, 12:313–332.
Ke L.; Wang W.Q.; Wong, T.W.; Wong, Y.S. & Tam, N.F. 2003. Removal of pyrene from contaminated sediments by mangrove microcosms. Chemosphere 52:1581–1591.
Maguire, T.L.; Saenger, P.; Baverstocks, P. & Henry, R. 2000. Microsatellite analysis ofgenetic structure in the mangrove species Avicennia marina (Forsk.) Vierh (Avicenniaceae). Molecular Ecology, 9:1853-1862.
Mohebbi Nozar, S.L.; Ismail, W.R. & Zakaria, M.P. 2014. Distribution, Sources Identification, and Ecological Risk of PAHs and PCBs in Coastal Surface Sediments from the Northern Persian Gulf. Human and Ecological Risk Assessment, 20:1507-1520.
Palidoro, B.A.; Carpenter, K.E.; Collins, L.; Duke, N.C.; Ellison, A.M.; Ellison, J.C., et al. 2010. The loss of species: Mangroves extinction risk and geographic areas of global concern. Plos One 5(4): e10095.
Primavera, J.H. 1997. Socio-economic impacts of shrimp culture. Aquaculture Research, 28:815–827.
Rützler, K. & Sterrer W. 1970. Oil Pollution Damage observed in tropical communities along the Atlantic seaboard of Panama. BioScience, 20 (4):222-224.
Tuffers, A.; Naidoo, G. & Von Willert, D.J. 2001. Low salinities adversely affect photosynthetic performance of the mangrove, Avicennia marina. Wetlands Ecology and Management 9(3): 235-242.
پژوهش های محیط زیست
دوره 9، شماره 17
شهریور 1397
صفحه 187-196

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار