ارایه یک روش نوین آراستن مشارکتی کاربری‌ها با سامانه پشتیبان تصمیم‌گیری آمایش سرزمین گلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان، دانشکده شیلات و محیط‌‌زیست، گروه محیط‌زیست، گرگان، ایران

2 استاد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان، دانشکده شیلات و محیط‌‌زیست، گروه محیط‌زیست، گرگان، ایران

3 استاد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان، دانشکده مرتع و آبخیزداری، گروه آبخیزداری، گرگان، ایران

10.22034/eiap.2024.191700

چکیده

یکی از مسایل طرح‌‌های کنونی آمایش سرزمین در ایران که از ضمانت اجرایی آن می‌‌کاهد، عدم توافق بر سر نتایج و عدم سهولتِ تکرار فرآیند در صورت تغییر راهبردها و تصمیم‌هاست. در راستای حل مسایل یاد شده و تسهیل استفاده از طرح‌‌های آمایش توسط گروداران، در این مطالعه یک سامانه پشتیبان مدیریتی نوین پیشنهاد شده است. این سامانه که در طی دو سال طراحی شده، به‌گزینی کاربری‌‌های رقیب را به شکل پویا انجام می‌‌دهد و برای تمام استان‌‌ها قابل اجراست. شایان ذکر است، این سامانه با بهره‌‌گیری از توابع نرم‌‌افزار ایدریسی با محوریت تابع تخصیص چندهدفه سرزمین به عنوان گام نخست آمایش و استفاده از زبان برنامه‌‌نویسی سی‌‌شارپ تولید شد. از قابلیت‌‌های آن می‌‌توان به ساخت سناریوهای جدید تخصیص و به‌گزینی کاربری‌‌های متعارض، سنجش سازگاری کاربری پیشنهادی با طرح آمایش سرزمین، مقایسه نموداری سطح کاربری‌‌ها پیش و پس از آمایش، به‌گزینی مکانی، وسعت و شکل کاربری‌‌ها تحت سناریوهای مختلف مدیریتی و نمایش مستندات طرح‌‌ آمایش در محدوده‌‌های مدیریتی نظیر شهرستان اشاره کرد. در این مقاله، به معرفی سامانه آمایش سرزمین استان گلستان(1) (GMOLA) به عنوان نخستین سامانه کاربردی آمایش سرزمین در ایران پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Introducing a Novel Approach for Participatory Land- Use Planning Using Golestan Land- Use Planning Decision Support System

نویسندگان [English]

  • Mostafa Gholipour 1
  • Abdolrassoul Salman Mahiny 2
  • Amir Sadoddin 3
  • Abdolreza Bahremand 3
1 PhD of Land-use Planning, Dept. of the Environmental Sciences, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Golestan Province, Iran
2 Professor, Dept. of the Environmental Sciences, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Golestan Province, Iran
3 Professor, Dept. of the Rangeland and Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Golestan Province, Iran
چکیده [English]

Of the current issues in land use planning (LUP) in Iran that reduce usefulness of these studies are disagreement over the results of these plans and the difficulty in repeating the process of LUP in the event of changing strategies and decisions. To solve these problems and facilitate the use of LUP schemes by the stakeholders, in this study, a novel management support system was proposed. This system that has been developed over two years, offers a dynamic LUP solution that can be implemented for all provinces. The system was developed using IDRISI software tools focusing on the multi-objective land allocation (MOLA) function and application of Cs-Sharp programming language. Its capabilities include designing new LUP scenarios, compatibility assessment of the proposed land use with the LUP scenario, graphical comparison of land uses before and after LUP, optimized site selection of land use patches under different management scenarios and display of LUP documentation for each county. In this paper, we introduce Golestan Multi-Objective Land Allocation (GMOLA) as the first applied LUP software in Iran.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Land use planning
  • Participation
  • Spatial Decision Support System (SDSS)
  • GMOLA
  • Golestan province

مراجع

Coutinho-Rodrigues, J., Simão, A., & Antunes, C. H. 2011. A GIS-based multicriteria spatial decision support system for planning urban infrastructures, Decision Support Systems, 51(3): 720-726.
Crossland, M. D., Wynne, B. E., & Perkins, W. C. 1995. Exploring the Next Generation of Decision Support, Spatial decision support systems: An overview of technology and a test of efficacy, Decision Support Systems, 14(3): 219-235.
Dai, W., & Ratick S. J. 2014. Integrating a Raster Geographical Information System with Multi-Objective Land Allocation Optimization for Conservation Reserve Design, Transactions in GIS 18(6): 936–49.
Eastman, J. R., Toledano, J., Jin, W., & Kyem, P. A. K. 1993. Participatory multi-objective decision-making in GIS, In AUTOCARTO-CONFERENCE (p.33). ASPRS AMERICAN SOCIETY FOR PHOTOGRAMMETRY.
Eastman, J. R. 2012. IDRISI Selva Tutorial, Manual Version 17.0, Clark University, January 2012 Available: http://uhulag.mendelu.cz/files/pagesdata/eng/gis/idrisi_selva_tutorial.pdf, [Accessed Feb 10, 2019].
EISSA, A. 2013. Spatial Decision Support System for Infrastructure Resource allocation, Master Thesis Presented, Faculty of Geoinformation Sciences and Observation of Earth of the University of Twente, Enschede.
Geneletti, D., & Duren, I. 2008. Protected area zoning for conservation and use: A combination of spatial multicriteria and multiobjective evaluation, Landscape and Urban Planning, 85: 97-110.
Hajeforooshnia, S., Soffianian, A., Salman Mahiny, A., & Fakheran, S. 2011. Multi objective land allocation (MOLA) for zoning Ghamishloo Wildlife sanctuary in Iran, Journal for nature conservation, 19: 254-262.
Kamyab, H. R., Salmanmahiny, A. R., & Shahraini. M. 2016. LAGA: Software for Landscape Allocation Using Genetic Algorithm, International Journal of Environmental Resources Research, 4(2): 153-166.
Makhdoum, M. F. 2006. Fundamental of land use planning. Tehran University publications, 289p. [in Persian].
Makhdoum, M. F., Darvish Sefat, A., & Jafarzadeh, H. 2007. Environmental Evaluation and Planning by Geographic Information System. University of Tehran, Iran, 304p. [in Persian].
Maniezzo, V., Mendes, I., & Paruccini, M. 1998. Decision support for siting problems, Decision Support Systems, 23(3): 273-284.
Naimi, B. 2010. Development of an environmental decision support system (EDSS) for land use planning based on modern multi-criteria/multi-purpose assessment methods (case study: Golestan province), PhD thesis, Islamic Azad University of Science and Research of Tehran. 185 p. [in Persian].
Riveira, I. S., & Maseda, R. C. 2006. A review of rural land-use planning models, Environment and Planning B: Planning and Design, 33(2): 165-183.
Sadoddin, A., Alvandi E., & Sheikh, V. B. 2015. Developing a Decision Support System for Participatory and Integrated Management of the Chel-Chai Watershed, Golestan Province. Journal of Watershed Management Research. 6(11), 124-136 [in Persian].
Salman Mahiny, A., Asadolahi, Z., Saied Sabaee M., Kamyab H. R., & NasirAhmadi K. 2014a. A Comparison of Simulated Annealing (SA) and Multi Objective Land Allocation (MOLA) for Solving the Problem of Multi-Objective Land Allocation. Iranian Journal of Applied Ecology, 3(9) :1-13 [in Persian].
Salman Mahiny A., et al. 2014b. Updating Goletan’s Land Use Planning, Management and planning organization of Golestan province. [in Persian].
Salman Mahiny A., et al. 2016. Updating Goletan’s Land Use Planning, Management and planning organization of Golestan province. [in Persian].
Santé, I. & Crecente, R. 2005. Models and Methods for Rural Land Use Planning and Their Applicability in Galicia (Spain), AESOP (Association of European Schools of Planning).
Sharma, S. K., & Lees, B. G. 2004. A comparison of simulated annealing and GIS based MOLA for solving the problem of multi-objective land use assessment and allocation, In Proceedings of the 17th International Conference on Multiple Criteria Decision Analysis.
Sugumaran, R. & Degroote, J. 2010. Spatial decision support systems: Principles and practices, Crc Press.
Van der Merwe, J, H. 1997. GIS-aided land evaluation and decision-making for regulating urban expansion: A South African case study, GeoJournal, 43: 135-151.
پژوهش های محیط زیست
دوره 14، شماره 28
مجله پژوهشی
اسفند 1402
صفحه 25-40

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار