ارزیابی توان اکوتوریسم شهرستان بیرجند بر اساس طراحی سناریو و الگوریتم Fuzzy_OWA

نویسندگان

1 دانشیار گروه مهندسی محیطزیست، دانشکده منابع طبیعی و محیطزیست، دانشگاه بیرجند

2 دانشآموخته کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، مهندسی محیطزیست، دانشکده منابع طبیعی و محیطزیست، دانشگاه بیرجند

3 عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند و دانشجوی دکتری سنجش از دور دانشگاه تهران

چکیده

مقاله حاضر، کاربرد ارزیابی چند معیاره را برای آنالیز تناسب اراضی شهرستان بیرجند که با وسعتی حدود 391900هکتار، در مرکز استان
خراسان جنوبی واقع شده است، نشان میدهد. شهرستان بیرجند که از سال 1333مرکز استان خراسان جنوبی شده است، بهعنوان مرکز
تمرکز جمعیتی استان دارای پتانسیلهای مناسب جهت توسعه کاربری گردشگری است که تاکنون کاری درخور برای آن انجام نشده است.
فعالیتهای گردشگری بدون برنامهریزی و مدیریت صحیح، میتواند بر کیفیت و ویژگیهای مناطق گردشگری اثر منفی داشته باشد.
بنابراین، در این راستا نیاز به ارزیابی توان و برنامهریزی صحیح و اصولی بر مبنای توسعه پایدار ضروری است. برای دستیابی به این هدف
اولین گام آنالیز تناسب زمین است، زیرا یک مکانیابی مناسب، محصول یک آنالیز تناسب صحیح میباشد. در این تحقیق، پارامترهایی
مانند: شیب، جهت، خاک، کاربری اراضی، فاصله از بناهای تاریخی، فاصله از منابع آبی، فاصله از جاده، فاصله از مراکز شهری و روستایی
بهکار گرفته شدند و با استفاده از مدل WLCو AHPترکیب و بر طبق مدل OWAو کمیتسنجهای فازی با یکدیگر تجمیع شدند. در
نقشههای نهایی تناسب بهدست آمده برای کمیتسنجهای فازی که شامل 1سناریو (حداقل یکی، اندکی، اغلب، نصف، اکثرا،ً تقریباً همگی
و همگی) مقدار دقّت کلی در مقایسه با روش WLCبه ترتیب 31/91 ،90/12 ،31/91 ،31/01 ،13/33 ،13/03و 10/20درصد بهدست
آمد. با توجه به توانهای محیطی منطقه، پهنههای دارای قابلیت اکوتوریسم در هفت سناریوی مورد اشاره تعیین شدند. سناریوهای اول و
هفتم به دلیل اینکه در انتخاب مکان مساعد حالت بیشینه و کمینه دارند، نسبت به سایر سناریوها دقت کمتری دارند. نتایج ارزیابی نشان
میدهد که روش OWAمنطبق بر کمیتسنج فازی ( Manyسناریوی پنجم) بیشترین دقت ( )%90/12را دارد، بهترین نتیجه را دارا میباشد. در
این سناریو، به ترتیب 31011 ،19101 ،19091 ،22112و 31139هکتار از مساحت محدوده مورد مطالعه در کلاسهای بسیار نامناسب، نامناسب،
متوسط، مناسب و بسیار مناسب قرار دارد. بنابراین، محدودة مورد مطالعه برای اکوتوریسم به نسبت مناسب است. بر اساس یافتههای این پژوهش، با
توجه به وجود مفهوم جدیدی در مدل OWAبه نام وزنهای ترتیبی این روش انعطافپذیری و پتانسیل بالایی در مدلسازی مسایل پیچیده
تصمیمگیری دارد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Capability Evaluation of Ecotourism in Birjand County Based on Scenario Design and Fuzzy_OWA Algorithm

نویسندگان [English]

  • S.S.R Ahmadizadeh 1
  • Z Karimzadeh Motlagh 2
  • A Ashrafi 3
1 Assoc. Prof. Department of Environmental Engineering, University of Birjand.
2 Postgraduate of Assessment and Land Use Planning, University of Birjand.
3 Faculty Member University of Birjand, PHD Student, Remote Sensing University of Tehran.
چکیده [English]

This study uses multicriteria evaluation for land capability analysis in birjand with an area of about 394900
hectares, which is located in the center of South Khorasan Province. Birjand county Which since 1383 has
been the center of South Khorasan province and as crowd has potentials to develop ecotourism. Ecotourism
activities can have negative effects on tourist resorts qualities and characteristics in the absence of an
appropriate planning and management. Therefore, in this respect, we need to evaluate capability and plan. For
achieving this goal, the first step is land capability analysis. In this study the criteria used include the slope,
aspect, soil, landuse and the distance to historical place, to water sources, to road, to centennials of urban and
villager, and to fault. And using the WLC model and AHP were combined and aggregated according OWA
model and linguistic quantifier (LQ) fuzzy. In the final capability maps to the linguistic quantifier (LQ) fuzzy
for at least one, few, some, half, many, most and all, illustrate of the value of an overall accuracy, to arrange
78.68, 78.88, 81.64, 85.97, 90.52, 81.95 and 76.26%, compared with the WLC method. According to the
environmental capabilities area, were determined in seven eco-tourism scenario. The first and seven scenarios
due to the favorable location in the selection of the maximum and minimum mode, have less Precision than
other scenarios. The results of the evaluation show that OWA method based on linguistic quantifier (LQ) fuzzy
(fifth scenario) have the highest precision (90.52%), so it is the best result. In this scenario, to arrange 22472,
49697, 79704, 87651 and 35789 hectar of the area studied are in the class of very inappropriate, unsuitable,
medium, appropriate and very reasonable. So as the case study for eco-tourism is relatively reasonable.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Land Suitability
  • Scenario
  • Linguistic quantifier (LQ) fuzzy
  • Order weighted
  • MCE
  • WLC
  • AHP